سندرم داون یک اختلال ژنتیکی است که ژن مزاحم علاوه بر ایجاد مشکلات و ناراحتی در عناصر مهم حیاتی بدن˛ اختلال و ناهنجاری هایی نیز در ناحیه دهان و دندان فرد ایجاد می کند که شما والدین و مراقبین محترم با درک و دانستن آن میتوانید شرایط زندگی را برای او آسان کرده و لذت خوردن را به واسطه سلامت دهان به او هدیه بدهید .
وضعیت دهان و دندان در افراد دارای سندرم داون
شایع بودن بیماری های لثه ای به دلیل ضعیف بودن سیستم ایمنی ( در بزرگسالان 96 – 90 درصد )
خشکی دهان که معمولا به دلیل تنفس دهانی و مصرف بعضی از داروها ( ضد تشنج ˛ آرام بخش ) به وجود می آید .
شیاردار بودن لب و زبان که آن ها را مستعد بروز آفت های دهان˛ برفک و زخم های این ناحیه می کند .
باز بودن مداوم دهان که به دلیل عدم توازن قدرت عضلات دهان و دندان ها به وجود می آید .
پایین بودن تون عضلات داخل دهان باعث می شود در پایان غذا خوردن معمولا مقداری از غذا همیشه در داخل دهان باقی بماند .
اتصال ضعیف دندان ها به استخوان های فک بالا و پایین˛ به دلیل شلی رباط های این ناحیه وجود دارد .
پایین بودن رشد ناحیه میانی صورت˛ باعث کوچک ماندن حفره دهان شده˛ به طوری که دهان گنجایش تمام زبان را نداشته و به نظر می رسد این افراد زبان بزرگی دارند .
بوی بد دهان که بدلیل رشد میکروب ها در شیارهای لب و زبان به وجود می آید .
تاخیر در رویش دندان های شیری گاهی تا 5-4 سالگی طول می کشد .
تاخیر در رویش دندان هاب دائمی گاهی تا 15-14 سالگی ادامه می یابد .
کوچک و گاهی غیر عادی بودن شکل دندان ها وجود دارد˛ پوسیدگی دندان ها به دلیل فاصله دار بودن آن ها در سندرم داون شایع نیست .
تاخیر رشد زبان گفتاری و داشتن مشکل ارتباطی متدتول است .
بروز حالت خفگی در خواب که به دلیل باریکی مجاری تنفسی و پایین بودن تون عضلات ناحیه سر و گردن بروز می کند .
خرخر شبانه و داشتن خواب ناآرام وجود دارد .
ضعف مینای دندان شایع است .
مراقبت از دهان و دندان در افراد دارای سندرم داون :
افراد سندرم داون معمولا خوش اخلاق بوده و به خواسته های شما پاسخ مثبت می دهند. این افراد در مقایسه با سایر افراد با معلولیت ذهنی˛ معمولا بهره هوشی نسبتا خوبی دارند و می توانند توصیه های شما را یاد گرفته و اجرا کنند ولی متاسفانه به دلیل مشکلات گفتاری در ارتباط برقرار کردن دچار مشکل بوده و این ممکن است شما را به اشتباه بیندازد .
توصیه هایی برای منزل :
مسواک زدن را به او یاد دهید. برای این کار از عروسک استفاده کنید یا خودتان انجام دهید و از او بخواهید این کار را تکرار کند .
افراد سندرم داون معمولا دچار فراموشی میشوند. لذا زمان مسواک زدن را به آنها یادآوری کنید .
در صورت امکان از تصاویر واضح که مراحل انجام مسواک زدن را به وضوح نشان می دهد استفاده کنید و ترجیحا آن را در دستشویی روی دیوار بچسبانید .
روزی دوبار دندان ها را با خمیر دندان فلوراید دار مسواک بزنید. مسواک کشیدن روی زبان نباید فراموش شود .
به دلیل خشکی دهان ˛ در طی روز چندین بار دهان فرد را با آب شستشو دهید .
اگر فرد قادر به تف کردن نیست با گفتاردرمانگر مشورت کنید .
برای کنترل حس دهان از گفتاردرمانگر کمک بخواهید.
در صورت انجام رفتار های بهداشتی درست توسط فرد˛ حتما او را تشویق کنید .
در صورتی قادر به تحمل مسواک نیست ناحیه با مشورت گفتاردرمانگر حساسیت زدایی کنید .
بعضی از افراد سندرو داون دچار بی ثباتی در مفاصل سر و گردن هستند . موقع بررسی دهان حتما به آرامی سر او را حرکت دهید .
برای جلوگیری از رشد باکتری ها و انتشار بوی بد دهان فرد˛ از دهانشویه ضد باکتری استفاده نمایید .
در مصرف غذا و تنقلات قندی احتیاط نمایید .
برای تهیه قاشق و مسواک مناسب با کار درمان مشورت کنید.
به دلیل شرایط خاص دهان افراد سندرم داون˛ معاینه هر 3- 4 ماه یکبار ایشان توسط دندان پزشک توصیه می شود .
گاهی بیماری های دهان و دندان این افراد ˛ مشکلات جسمی ( قلبی ) ایشان را تشدید می نمایید.
توصیه هایی برای مطب دندانپزشکی :
دندانپزشک با تجربه و آگاه به مسایل دندانی افراد دارای معلولیت پیدا کنید .
قبل از ویزیت˛ مشکلات و داروهای مصرفی را با دندانپزشک در میان بگذارید .
با منشی دندانپزشک هماهنگ شود که در زمان خلوتی مطب˛ به فرد وقت ویزیت داده شود .
رفتار های مناسب فرد در دندانپزشکی˛ مورد تشویق قرار گیرد.